ปัญหาฟันผุของลูกน้อย…เป็นปัญหาที่รบกวนจิตใจพ่อ แม่ ผู้ปกครองที่มีลูกเล็กเป็นอย่างมาก โดยสาเหตุหลักของฟันผุในเด็กมักเกิดจากพฤติกรรมการเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสม เช่น การให้เด็กรับประทานขนม หรือดื่มนมที่มีรสหวานเป็นประจำ หรือการละเลยการดูแลสุขภาพช่องปาก ไม่ได้มีการแปรงฟัน หรือทำความสะอาดช่องปากอย่างเหมาะสม ซึ่งปัญหาฟันผุในเด็กส่งผลกระทบต่อสุขภาพช่องปาก รวมไปถึงสุขภาพร่างกายของลูกน้อยในอนาคตได้ เพราะการมีฟันผุอาจจะทำให้เด็กรับประทานอาหารได้ไม่สะดวก ไม่สามารถใช้ฟันกัดหรือเคี้ยวอาหารได้ตามปกติ เกิดภาวะขาดสารอาหารและในระยะยาวอาจส่งผลต่อการพัฒนาการทางด้านร่างกาย อารมณ์ และสติปัญญาได้
ดังนั้นเพื่อให้ลูกน้อยมีสุขภาพช่องปากที่แข็งแรง นอกจากการรักษาสุขภาพช่องปากด้วยการแปรงฟันอย่างวิธีแล้ว การใช้น้ำยาบ้วนปากอยากสม่ำเสมอควบคู่ไปด้วย จะทำให้สามารถดูแลสุขภาพเหงือกและฟันได้ครอบคลุม แม้จุดที่การแปรงฟันเข้าไม่ถึง
ประโยชน์ของน้ำยาบ้วนปากสำหรับลูกน้อย
- ลดกลิ่นปาก : เมื่อใช้น้ำยาบ้วนปากร่วมกับการแปรงฟันอย่างถูกวิธี จะทำให้ลูกน้อยมีลมหายใจที่หอมสดชื่น ลดกลิ่นปากได้
- เสริมความแข็งแรงของฟัน : การใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ โดยฟลูออไรด์ในน้ำยาบ้วนปากจะดูดซึมลงส่งผิวเคลือบฟัน และช่วยทำให้ผิวฟันแข็งแรงขึ้น ป้องกันการสะสมของแผ่นคราบจุลินทรีย์ซึ่งเป็นต้นเหตุของการเกิดฟันผุ โดยมีการศึกษาที่เปรียบเทียบกลุ่มเด็กนักเรียนที่ใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีฟลูออไรด์ และกลุ่มเด็กที่ไม่ได้ใช้น้ำยาบ้วนปากผสมฟลูออไรด์ พบว่า การใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ทำให้เกิดโพรงฟันผุลดลงมากกว่า 50 %
- ทำให้ช่องปากสะอาดยิ่งขึ้น : เนื่องจากเด็กเล็กอาจยังไม่สามารถแปรงฟันได้อย่างถูกต้อง รวมถึงยังไม่สามารถโฟกัสการแปรงฟันได้อย่างเต็มที่ ทำให้การแปรงฟันเพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ ดังนั้นน้ำยาบ้วนปากที่มีฟลูออไรด์จึงมีส่วนช่วยในการทำให้ช่องปากของลูกน้อยสะอาดยิ่งขึ้น
วิธีการใช้น้ำยาบ้วนปากอย่างปลอดภัยสำหรับลูกน้อย
น้ำยาบ้วนปาก เหมาะกับเด็กอายุ 6 ขวบขึ้นไป เพราะเป็นช่วงวัยที่เริ่มมีความเข้าใจและสามารถใช้น้ำยาบ้วนปากได้อย่างถูกต้อง แนะนำให้แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดฟันก่อน และค่อยใช้น้ำยาบ้วนปาก เวลาใช้ควรกลั้วให้ทั่วปากแล้วอมทิ้งไว้ประมาณ 30-60 วินาที เพื่อให้ฟลูออไรด์ทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ และไม่จำเป็นต้องบ้วนน้ำเปล่าตามหลังการใช้น้ำยาบ้วนปาก ห้ามกลืนน้ำยาบ้วนปากเนื่องจากอาจทำให้เกิดอันตรายได้ สามารถใช้ได้ทั้งเช้าและเย็น ปริมาณการใช้น้ำยาบ้วนปากขึ้นกับชนิดและยี่ห้อของผลิตภัณฑ์น้ำยาบ้วนปาก
คำแนะนำการเลือกใช้น้ำยาบ้วนปากอย่างเหมาะสมกับลูกน้อย
- มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ เพราะฟลูออไรด์มีประโยชน์ต่อเหงือกและฟันของเด็ก
- สูตรปราศจากแอลกอฮอล์ เนื่องจากแอลกอฮอล์อาจทำให้เกิดการระคายเคืองในช่องปาก และทำให้รู้สึกแสบร้อนขณะบ้วนปากได้
- สูตรปราศจากน้ำตาล เพื่อให้เกิดการป้องกันฟันผุอย่างได้ผล
- เป็นสูตรสำหรับเด็กโดยเฉพาะ เพราะผลิตภัณฑ์เหล่านี้มักจะมีความเข้มข้นน้อยกว่า และมีรสชาติที่น่าพึงพอใจมากกว่าน้ำยาบ้วนปากสำหรับผู้ใหญ่
ยกตัวอย่างเช่น ผลิตภัณฑ์ Myfluoride Mybacin Junior เป็นผลิตภัณฑ์ที่ออกแบบมาสำหรับการใช้ในเด็กโดยเฉพาะ ซึ่งจะมีปริมาณฟลูออไรด์ที่เหมาะสมสำหรับเด็ก ไม่มีส่วนผสมของน้ำตาลและแอลกอฮอล์ สามารถให้ลูกน้อยใช้ได้อย่างปลอดภัย โดยจะมี 2 รสชาติด้วยกัน ได้แก่ รสส้ม และ รสสตอเบอรี่ บ้วนง่าย สบายปาก ไม่ก่อให้เกิดอาการระคายเคือง และสามารถใช้งานได้ทุกวัน ซึ่งเมื่อเราเลือกน้ำยาบ้วนปากที่เหมาะสมแล้ว พ่อ แม่ ผู้ปกครอง ก็ควรให้การแนะนำและดูแลบุตรหลานในการใช้น้ำยาบ้วนปากอย่างใกล้ชิดด้วย เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดสำหรับการป้องกันฟันผุ และปลอดภัยไม่เกิดอันตรายสำหรับเด็ก
อ้างอิง
2. 1. ชมรมรอยโรคช่องปากแห่งประเทศไทย. (2022). ประเภทของน้ำยาบ้วนปาก. ทันตแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย ในพระ บรมราชูปถัมภ์.
https://www.thaidental.or.th/main/download/upload/document-20220304133231.pdf
2. The Asian parent Thailand. (2021, August 17). 10 น้ำยาบ้วนปากเด็ก ยี่ห้อไหนดี ช่วยป้องกันฟันผุ อ่อนโยนต่อฟัน และเหงือก. https://th.theasianparent.com/best-mouthwash-kid
3. Eisenmann, N. (2025, June 11). Is mouthwash safe for children? Kids Smiles Pediatric Dentistry. https://kidssmilesdental.com/blog/is-mouthwash-safe-for-children/